Laat je niet gek maken en doe lekker je werk

Kader Primair 5, januari 2019

Vroeger ja, toen het nog volkomen normaal was dat je als leerling maar even de sokken er in moest zetten om beter te presteren…… Dáár moest de druk liggen en had je een leuke juf / meester /docent of niet: jammer dan, je leerde jezelf beetpakken en ging ervoor. Het was één van de eerste tips die ik kreeg toe ik net startte als leerkracht: “De kinderen moeten tijdens de les het hardste werken.”  Ons noeste werk, de reflectie op onze lessen en ons handelen, het voorbereiden van een passend aanbod voor ieder kind (what’s new?) gebeurt buiten schooltijd. Meestal was dat zo gepiept want je kwam tijdens de lessen al op goede ideeën om ieder kind verder te helpen.

Ja die vroeger is echt beter. Lees hier maar een terug wat ik over één van mijn oud-docenten heb geschreven.  Dit is een goed voorbeeld van hoe het hoort.

Er wordt van alles gemeten en we krijgen in het onderwijs vooral te horen dat we het beter moeten doen. Het schijnt namelijk dat : de afgelopen twintig jaar zijn de resultaten van Nederlandse leerlingen in het funderend onderwijs geleidelijk teruggelopen”, aldus de Inspectie in De Staat Van Het Onderwijs in 2018. Ik werk nu bijna 30 jaar in het onderwijs en doe altijd mijn best en heb mijzelf keer op keer verbeterd (gaat vanzelf bij onderwijsmensen, mooi is dat toch), mijn collega’s ook. Mensen die het werken met kinderen niet serieus nemen of lui zijn vind ik nergens op een school. Ik zie vooral veel nieuwsgierige en leergierige onderwijsdieren om mij heen.

Beste invallers, laat je niet gek maken en doe lekker je werk. Zorg dat jij en de kinderen veel plezier hebben op een dag, maak je niet druk als iets niet lukt of onmogelijk is. Kinderen leren het beste als ze zich fijn voelen. Ik ben benieuwd of er iemand is die weet hoe je kunt meten of de Nederlandse kinderen de afgelopen 20 jaar pas later zijn gaan presteren (laatbloeiers) in plaats van voor hun 12e , of ze langer tijd nodig bleken te hebben om vooral veel te spelen, en / of dat het hieraan ligt  (uit Kader Primair 5, januari 2019):

• “Men houdt te weinig rekening met de veranderde leerlingpopulatie (…) Alleen al om die reden zijn volgens mij de onderwijsprestaties van toe en nu niet te vergelijken” (Jo Willenborg, bestuurder bij De Haagse Scholen)
• “De complexiteit voor scholen neemt toe en ze hebben ook een vernieuwingsopdracht. Daarmee is de situatie anders dan 20 jaar geleden.” (Beleidsmedewerker Simone ten Hag)

Er is nog één spelbreker die zomaar deze relativerende opmerkingen van mij te niet kan doen: de schooldirecteur. Aan haar / hem de mooie taak om je te steunen!

 

 

 

 

 

 

“Lerarentekort is nu”: attendeer de directeuren er op

Dit vuurwerk is meteen een leuk teken / schilder ideetje met je klas!

Vorig jaar heb ik diverse malen een klas naar huis moeten sturen. Er was geen invaller beschikbaar en ik had met de leerkrachten afgesproken geen klassen meer te verdelen. Opluchting alom overigens want wat een energie kost het als je een clubje kinderen er bij krijgt naast je dagelijkse groep.

Onderwijs doe je niet even “erbij”: leerkrachten willen graag de kinderen goed verder helpen en komen vaak al handen te kort. Voor de kinderen wordt het alleen maar voller en drukker in de klaslokalen als klassen verdeeld worden, hoe fantastisch de leerkrachten alles ook organiseren.

Wanneer ik een klas naar huis stuurde zette ik dat steeds op Lerarentekortisnu.nl , Daar wordt een goed overzicht bijgehouden van hoeveel kinderen er per dag geen onderwijs kunnen krijgen door het grote lerarentekort. De aantallen zijn schrikbarend en hoewel we dat met elkaar weten is dat toch heel confronterend.

Op dit moment vindt er een upgrade plaats van de site Lerarentekortisnu.nl

Vanaf 8 januari kunnen de meldingen van klassen die naar huis zijn gestuurd daar weer worden geplaatst. Tussen al je goede voornemens in wil je vast wel de directeuren die je tegenkomt in je werk daarop attenderen. Nog lang niet iedereen weet / doet dit, samen brengen we deze hoge nood in beeld.

Ik wens je hoe dan ook een mooi jaar toe en ons allemaal veel werkplezier in het onderwijs, hoe dan ook!

 

 

 

Alles weer op een rijtje: één ding tegelijk

Een echte slimmerik ben ik hoor: ik had de Praktijkmap Invallers allang in een PDF kunnen zetten zodat je die kon downloaden. Nu heb ik het gedaan gelukkig. Zie rechterkolom en veel plezier er mee!

Ik was de afgelopen tijd intussen bezig mijn schoolleidersdiploma te halen, de dagelijkse praktijk op school te stroomlijnen, de verhuizing en het gewone leven hebben daarnaast veel aandacht van mij gekregen. En maar goed ook. Eén ding tegelijk doen en met aandacht houdt je gezond. Alles is (bijna) klaar en ik sta er vrolijk bij.

Officieel moet ik mij afhouden van het invallen want ik heb werk genoeg te doen in de school maar je snapt natuurlijk wel dat ik hier en daar even een klas opvang, al is het maar om de dag te starten voordat de kinderen worden verdeeld wegens gebrek aan een invaller of de leerkracht even rustig een acuut telefoontje over een leerling te laten plegen. Hetty en invallen: wij blijven altijd vrienden.

 

 

Werkdruk: komt allemaal door mij

Ja, als het zo is dan komt het allemaal door mij: ik, de directeur van een basisschool. Ik ben degene die de keuze heeft: ervaren de leerkrachten in deze school veel werkdruk of niet?

Tijdens de bijna 26 jaar dat ik in het onderwijs werk heb de volgende absurde kreten gehoord in onderwijsland:

• Onderwijs is topsport
• Je geeft natuurlijk elke dag het allerbeste van jezelf
• Onderwijs geven doe je met hart en ziel
• Voor de klas staan is een roeping
• Zorg dat je altijd boven de lesstof staat

Mag ik even lachen? Wat een stress baan is het onderwijs dan. Waar is het werkplezier dan gebleven? Ik moet ineens denken aan een leuk zaterdagbaantje als tiener in een groentewinkel. Waarom was het zo leuk om daar elke week op zaterdag de benen uit je lijf te lopen?

• We vertrouwden elkaar als collega’s
• Er werd veel gelachen: voor grapjes was er altijd tijd
• We konden op elkaar bouwen: we deden allemaal onze taken
• Een stapje harder als het moest was nooit een probleem
• We werden gewaardeerd en iedereen waardeerde elkaar

Dus wat doe ik als directeur om de werkdruk te verminderen:

• Relativeren van ons werk: je best doen is goed genoeg. Ik mag graag complimentjes uitdelen, helemaal verdiend.
• Mijn goede humeur bewaren, werkt vaak aanstekelijk en dat ligt toch al in mijn aard 😉
• Zo min mogelijk mailtjes sturen naar de leerkrachten: een persoonlijk gesprekje op de werkvloer houdt werk en privé beter gescheiden. Ik handel schoolzaken af in de school. Thuis lekker met je eigen zaken bezig zijn is heerlijk en zo kom je weer blij op je werk.
• Vergaderingen hou ik kort en krachtig: leerkrachten kunnen in kleine groepjes ook prima samen de zaken regelen zonder mijn tussenkomst. Rondom school zijn er genoeg zaken te doen voor leerkrachten: lessen voor-en nabereiden, oudergesprekken, verdieping, cursussen, enz. Nee, als je in het onderwijs werkt hoef je je nooit te vervelen! Dus elke vergadering méér is een regelrechte belasting.
• Ik zorg voor de voorwaarden om prettig te kunnen werken als leerkracht: faciliteiten, studiedagen, roosters, ontwikkeling van de school, raad en daad op de werkplek, enz.
• Even lachen en de gek met elkaar steken is heerlijk en ontspannend, maar er is ook ruimte voor leerkrachten om hun hart te luchten bij mij. Het leven en het werk gaan niet helemaal vanzelf!

Want voor wie doen wij dit eigenlijk allemaal: de kinderen.

Ja, de kinderen. Die spelen graag en als ze leren doen ze dat ook liefst spelenderwijs. En dan hebben wij een probleem met werkdruk. Vreemd toch als je als leerkracht met kinderen werkt?

 

Laatst kwam er een invalster bij ons binnen met een werkelijk uitstekend humeur: ze had meteen een grapje klaar en toen de kinderen de klas in kwamen had ze heel gevatte opmerkingen. De kinderen lachten en stráálden gewoon. Dat was echt een sterke kant van haar. Ik dacht: “Met zo’n start kan er niks meer mis gaan”. De kinderen waren goed op haar gericht, zo gaat dat met positieve energie en echte belangstelling. Het werd een fijne dag voor de invaljuf en de kinderen. En de werkdruk? Die had zich in een hoekje verstopt en durfde na schooltijd niet meer tevoorschijn te komen. En terecht!

 

Min-max contract: juich met me mee of schud mij wakker

Tjonge, onze min-max-contract invallers hebben het maar druk. Elke week is er wel ziek of zeer in mijn team en tadaaa……daar bel ik en staan ze alweer klaar! Fijn voor hen: het minimum aantal uren halen ze in elk geval maar ook het maximum. En dat maximum is waar zij van hebben aangegeven graag een vaste aanstelling voor te willen hebben.

Ik merk als directeur dat het goed werkt in de praktijk met de leerkrachten die een min-max contract hebben bij ons:

• Ik en de leerkrachten raken vertrouwd met deze collega’s, overleg en overdracht gaan soepel
• Deze collega’s zijn energiek en willen dolgraag aan de slag, zijn blij met hun baan
• Het zijn collega’s die een brede ervaring hebben en open staan voor nieuwe zaken
• Leerkrachten durven nu beter hun klas los te laten bij ziekte want degene die invalt is vertrouwd.

We lijken wel een familie met elkaar op school, zo’n behoefte aan vertrouwdheid en continuïteit hebben we. Als je met kinderen werkt wordt het vanzelf een soort familiair gebeuren. Een veilig gevoel is een voorwaarde om tot leren en spelen te komen. Toch is het fijn voor de invallers als de zakelijke kant recht overeind staat: als invaller heb je met een min-max contract een vaste plek, een vertrouwde waarde en een deel van je salaris krijg je tenminste op tijd. Vooral dat laatste is letterlijk veel waard.

Ik juich zoals je merkt. En wat vind jij ervan, zo’n min-max contract? Juich met me mee of schud mij wakker voor de nadelen. Ik ben benieuwd naar je reactie!

Heeft jouw school(soort) dit ook?

Voor de Vrijeschool is er een nieuw filmpje gemaakt, ik vind ‘m erg goed geworden, prettig om naar te kijken en kort van duur.

Heeft jouw school(soort) ook een goed voorlichtingsfilmpje? Dan bekijk en deel ik die graag!

Eerst even dit bekijken: De Vrije school

Het is maar werk dus blijf lachen

Blijven lachen is heel belangrijk op de werkvloer. Zeker in het onderwijs, daar werk je met kinderen en zuur worden is dan natuurlijk helemaal de verkeerde afslag. Het is natuurlijk niet altijd om te lachen als je weet wat kinderen thuis mee maken, als je ervaart hoeveel overbodige eisen sommige ouders stellen, als je steeds maar invaller blijft omdat de WWZ bij dit bestuur niet in een invallers contract eindigt maar jij letterlijk in de pool kan zakken. Een potje huilen zou passender zijn.

“Het is maar werk” zei mijn IB-er laatst relativerend toen wij weer snel-snel overleg pleegden wegens een incident. We moesten acuut handelen en snel de taken verdelen: wie belt wie en hoe dan verder? Ze vertelde erbij dat ze “het is maar werk”dat van mijn voormalig directeur had. Later die week kwam ik mijn voormalig directeur tegen en vertelde het haar. Zij zei me dat ze die opmerking juist van mij had. Ow ja….typisch zo’n opmerking voor mij inderdaad. Luchtig als ik kan zijn had ik dit ballonnetje ook al laten vliegen maar het was gelukkig in goede handen gevallen.

Het werk in het onderwijs is belangrijk werk maar uiteindelijk is het ook maar werk. Dus: geniet van je weekend, je familie en vrienden en je nachtrust. Hou je doel voor ogen met je leerling, je school, je plan of wat maar ook. Uitgeslapen en opgewekt op school verschijnen is een zegen, niet alleen voor jezelf maar ook voor je leerlingen en je collega’s. En ja: dan ga je ook sneller ergens de humor van inzien. Dat wordt een mooie dag!

Ik ben een ochtendmens en kan ’s ochtends rustig op school verschijnen en meteen roepen: “Ha, is de koffie al klaar?” voordat ik “Goedemorgen” zeg. Wellicht is dat wat te uitbundig voor sommige mensen op het vroege tijdstip van 7.45u maar doe het vooral op je eigen manier: over een lach op je eigen gezicht en je zult zien dat een ander zich daarin wil spiegelen!

 

 

Invallersproof

Invallen is al snel niet fijn als je regelmatig een heleboel weerstand en gedragsproblemen ervaart bij kinderen. Vaak komt dat doordat een klas, of een deel daarvan, niet “Invallersproof” is: bij de eigen leerkracht worden de regels opgevolgd, dat wil zeggen: er is te weinig eigen sturing bij de kinderen om zelf het gewenste gedrag te laten zien. De leerkracht is het stuur. Als de leerkracht er niet is moet de invaller direct teugels tevoorschijn halen en dan maar zien of de kinderen zich laten mennen. Het kan nog erger: de eigen leerkracht heeft zelf ordeproblemen en dan is er voor de invaller al helemaal geen aanknopingspunt. Knap dat zo’n invaller er toch nog een aardige dag van weet te maken.

Laatst werden er op mijn school op één dag vier van de acht klassen vervangen omdat drie leerkrachten naar dezelfde BHV cursus moesten. Eén invaller was vertrouwd, de drie andere waren voor het eerst op onze school ingezet.

Het werd een prima dag: dat deed mij als directeur goed. Natuurlijk zijn de kwaliteiten van een invaller buitengewoon belangrijk maar de échte test is hoe de invaller de klas zelf ervaart. En als dat is: “Wat een fijne klas, de kinderen vertelden me precies hoe ze het gewend zijn” of “Ik deed sommige dingen anders en dat ging prima” dan heeft de klas het predikaat “invallersproof” gekregen.

Natuurlijk is dat een tijdelijke zaak. Ook goede gewoonten in een klas die maken dat kinderen onafhankelijk van een leerkracht taakgericht en regelopvolgend zijn, dienen te worden onderhouden. Dat resulteert in zelfstandige en onafhankelijke kinderen die zichzelf kunnen bijsturen, een prettige werksfeer voor invallers en rustig gevoel voor de leerkracht die ziek is.

Hoe doe je dat: een klas “invallersproof” maken? Stuur me jouw inzichten. Ik zal ze meenemen in een volgend blog over dit onderwerp.

 

 

Goed invallersgedrag vraagt om een goede reactie

Wat fijn: invallers op mijn school komen steevast uit zichzelf naar mij toe als iets niet goed loopt in de klas. Dat kan een reden hebben van “Ze willen nu echt niet meer luisteren” tot gewoon een organisatorisch knelpunt als “Waar vind ik de nieuwe potloden.”

Door dit goede invallersgedrag krijg ik meteen de kans om een goede reactie te geven. De ene keer volstaat het om de weg naar de juiste plek of persoon te wijzen, andere keren loop ik gerust even mee naar de klas om vriendelijk te verzoeken de juf weer even haar zegje te laten doen of samen de kinderen weer aan de slag te krijgen.

Wat ik zelf als invaller altijd belangrijk vond doe ik nu zelf: naderhand check ik bij de invaller of mijn reactie afdoende en prettig was. Want dat is de echte beloning voor invallers die zich kwetsbaar op durven stellen: dat een juiste reactie van mij maakt dat ze dat blijven doen.

Het is heel plezierig om door de school te wandelen en te zien dat de leerkrachten in een goede sfeer bezig zijn met de kinderen. Nog leuker is het om een klas waar het zojuist even mis ging met gretige ogen naar de invaller te zien luisteren. En een invaller voor de klas te zien die zich fijn voelt in deze klas, op onze school.

Zo, dan kan ik tevreden weer met mijn andere werkzaamheden verder 😉

Een muziekinstrument in je klas

Huilhuil….vandaag werk/studeer ik thuis met mooie muziek op de achtergrond. Ineens heb ik zin om mijn gitaar te pakken. Sinds dit schooljaar werk ik op twee scholen. Op de school waar ik de hele dag vaklessen Engels geef staat natuurlijk mijn ene gitaar. Die kan ik elke les wel gebruiken.

Op de andere school waar ik directeur ben staat mijn andere gitaar: als ik een keer een klas moet opvangen heb ik meteen iets fijns om te doen met de kinderen. Zo heb ik laatst in een kleuterklas weer eens heerlijk Hallo zei de muis uit Ja Zuster Nee Zuster gespeeld omdat de juf wat later was. Ik ben trouwens vernoemd naar Hetty Blok die Zuster Clivia speelde in deze televisieserie. In mijn geboortejaar was deze serie een grote hit.

Waarom dan huilhuil: ik heb maar twee gitaren. En mijn vingers hebben nu behoefte aan snaren, mijn hele wezen aan elk liedje waar ik maar zin in heb. Een derde gitaar dan maar aanschaffen?

Heb jij dat ook: een muziekinstrument in je klas? En kun je er ook zo van genieten, samen met de kinderen? Ik merk in elk geval elke keer weer als ik mijn gitaar pak een golf van plezier door de klas: we gaan zingen! Of luisteren, dat mag ook. Want muziek doet iets met je, al kun je niet altijd benoemen wat. Ik ben benieuwd hoe jij dat ervaart!